ศูนย์วิชาการเฝ้าระวังและพัฒนาระบบยา (กพย.)

เครือข่ายภาคประชาชน ยื่นรายชื่อกว่า 10,5,000 ราย เสนอร่าง พ.ร.บ. ยา ฉบับประชาชน หวังปรับกฎหมายป้องโฆษณาชวนเชื่อ-ยาไม่ปลอดภัยกพย. และเครือข่าย ร่วมยื่นรายชื่อเสนอกฎหมาย ร่าง พระราชบัญญัติยา พ.ศ. ...ฉบับประชาชน

เมื่อเวลา 10.45 น. วันที่ 19 ม.ค ที่รัฐสภา เครือข่ายภาคประชาชนได้แก่ แผนงานพัฒนากลไกเฝ้าระวังระบบยา, มูลนิธิสาธารณสุขกับการพัฒนา, มูลนิธิเภสัชชนบท, กลุ่มศึกษาปัญหายา, หน่วยปฏิบัติการวิจัยเภสัชศาสตร์สังคม คณะเภสัชศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, แผนงานคุ้มครองผู้บริโภคด้านสุขภาพ, มูลนิธิเพื่อผู้บริโภค เครือข่ายผู้ติดเชื้อ HIVและชมรมเภสัชชนบท กว่า 20 คน เดินทางเข้ายื่นรายชื่อผู้เสนอร่างพระราชบัญญัติยา พ.ศ. ... จำนวน 10,565 รายชื่อ ต่อนายเจริญ จรรย์โกมล รองประธานรัฐสภา เพื่อพิจารณาตราเป็นกฎหมาย ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย มาตรา 142 และมาตรา 163

โดย ผศ.ภญ.ดร.นิยดา เกียรติยิ่งอังศุลี ผู้จัดการแผนงานพัฒนากลไกเฝ้าระวังระบบยา (กพย.) ในฐานะตัวแทนเครือข่ายภาคประชาชน เปิดเผยว่า ปัจจุบันประชาชนต้องเผชิญปัญหาเกี่ยวกับการบริโภคยาเป็นจำนวนมาก เช่น พบยาที่ไม่ปลอดภัยในท้องตลาด และยาราคาแพง หรือการมีโฆษณาส่งเสริมการขายยาที่เกินจริง แต่ พ.ร.บ.ยา พ.ศ. 2510 เป็นกฎหมายควบคุมที่ไม่ได้รับการแก้ไขมานานถึง 45 ปี ทำให้ไม่ทันต่อสถานการณ์ในปัจจุบันและคุ้มครองผู้บริโภคไม่ได้เท่าที่ควร ดังนั้น ภาคประชาชน จึงได้เสนอร่าง พ.ร.บ.ยา ฉบับประชาชน ซึ่งได้มาจากการรวบรวมปัญหาการคุ้มครองผู้บริโภคด้านยาของประเทศ ความเห็นจากกลุ่มผู้ป่วย และข้อมูลทางวิชาการของประเทศต่างๆ เพื่อให้เกิดระบบกฎหมายด้านยาและกลไกการบังคับใช้ที่มีประสิทธิภาพ และรองรับการเปลี่ยนแปลงของการเปิดตลาดเสรีทางการค้าทั้งในระบบพหุภาคีและทวิภาคี โดยร่าง พรบ.ยา ฉบับประชาชน มีเจตนารมณ์ 2 ประการ คือ 1) คุ้มครองสวัสดิภาพและความปลอดภัยในการใช้ยาของประชาชน เพื่อให้การคุ้มครองผู้บริโภคมีประสิทธิภาพ สามารถรองรับ เท่าทันกับปัญหาและสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงในอนาคตได้ และ 2) ส่งเสริมการพัฒนาอุตสาหกรรมยาภายในประเทศให้เข้มแข็ง สามารถพึ่งตนเองได้ทั้งในยามปกติและในภาวะคับขันเพื่อให้ประเทศมีความมั่นคงด้านยาและสุขภาพ

ผศ.ภญ.ดร.นิยดา กล่าวต่อไปว่า ทั้งนี้ประโยชน์ที่ประชาชนจะได้รับจาก ร่างพ.ร.บ. ยา ฉบับประชาชน ได้แก่ 1. การมีกลไกที่จะทำให้ราคายาเป็นธรรมต่อประชาชน ป้องกันการค้ากำไรเกินควร 2. กำหนดสิทธิของประชาชนที่จะรู้ชื่อสามัญทางยา ของยาที่ตนเองใช้ 3. คุ้มครองประชาชนให้ได้รับบริการด้านยาจากเภสัชกรอย่างแท้จริง ไม่ให้ผู้ไม่รู้มาสร้างความเสี่ยงกับประชาชนอีกต่อไป 4. กำหนดสิทธิของประชาชนที่จะได้รับการชดเชยความเสียหายจากการใช้ยาโดยรวดเร็ว 5. มีกลไกจัดหายาจำเป็น เช่น ยากำพร้า ที่ไม่มีเอกชนสนใจทำการตลาด รวมทั้งการจัดหายาในภาวะวิกฤต ภัยพิบัติ 6. ปรับปรุงระบบการขึ้นทะเบียนตำรับยาของประเทศไทยให้มีความเข้มแข็ง 7.มีกลไกในการกำกับดูแลการส่งเสริมการขายยาและการโฆษณาที่เหมาะสม และ 8. การใช้มาตรการทางปกครอง เป็นเครื่องมือใหม่ที่จะทำให้การบังคับใช้กฎหมายเป็นไปโดยมีประสิทธิภาพ รวดเร็ว และเหมาะสมกับสภาวะการณ์ที่หลากหลายในวันพฤหัสบดีที่ 19 มกราคม 2555 เวลา 10.30 น. ผศ.ภญ.ดร.นิยดา เกียรติยิ่งอังศุลี ผู้จัดการแผนงานพัฒนากลไกเฝ้าระวังระบบยา และคณะ ในฐานะผู้แทนการเสนอกฎหมายร่างพระราชบัญญัติยา พ.ศ. ... เข้ายื่นรายชื่อประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้งจำนวน 10,565 คน ที่เข้าร่วมเสนอกฎหมาย ร่างพระราชบัญญัติยา พ.ศ. ... ต่อประธานรัฐสภา เพื่อให้รัฐสภาพิจารณาตราเป็นกฎหมาย ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย มาตรา 142 และมาตรา 163 ต่อไป

ที่ผ่านมา “ยา” ถือเป็นเครื่องมือที่สำคัญในการเยียวยาความเจ็บป่วยของประชาชน แต่กลับพบว่า ประชาชนยังคงเผชิญกับปัญหาที่เกี่ยวข้องกับยาอย่างมากมาย เช่น การมียาที่ไม่ปลอดภัย เช่นยาที่ต่างประเทศเพิกถอนทะเบียนตำรับไปแล้ว ยังคงพบในท้องตลาด ยามีราคาแพง หรือการมีโฆษณาส่งเสริมการขายยาที่ไม่เหมาะสมจนกระตุ้นให้คนต้องเสียเงินไปซื้อหามาบริโภคอย่างไม่เหมาะสม ในขณะที่ พ.ร.บ.ยา พ.ศ. 2510 ซึ่งเป็นกฎหมายฉบับปัจจุบันที่ไม่ได้รับการแก้ไขมานานถึง 45 ปี ไม่เท่าทันต่อการคุ้มครองผู้บริโภคด้านยาได้จริง

ภาคประชาชนจึงได้ร่วมกันนำเสนอร่าง พ.ร.บ.ยา ฉบับประชาชน ซึ่งได้มาจากการรวบรวมปัญหาการคุ้มครองผู้บริโภคด้านยาของประเทศไทย ความเห็นจากกลุ่มผู้ป่วย ผู้บริโภค คนทำงานด้านการคุ้มครองผู้บริโภคทั้งภาครัฐและภาคประชาชน ประกอบกับข้อมูลทางวิชาการของประเทศต่างๆ เพื่อให้เกิดระบบกฎหมายด้านยาและกลไกการบังคับใช้ที่มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลที่สอดคล้องกับบริบทของประเทศไทย และรองรับการเปลี่ยนแปลงและผลกระทบจากสิ่งที่จะเกิดขึ้นในอนาคตในสภาวะแวดล้อมของการเปิดตลาดเสรีทางการค้าทั้งในระบบพหุภาคีและทวิภาคี

เจตนารมณ์ของ ร่าง พรบ.ยา ฉบับประชาชน ที่สำคัญ 2 ประการ คือ 1) คุ้มครองสวัสดิภาพและความปลอดภัยในการใช้ยาของประชาชนให้มีประสิทธิภาพ สามารถรองรับ เท่าทันกับปัญหาและสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงในอนาคตได้ และ 2) ส่งเสริมการพัฒนาอุตสาหกรรมยาภายในประเทศให้เข้มแข็ง สามารถพึ่งตนเองได้ทั้งในยามปกติและในภาวะคับขันเพื่อให้ประเทศมีความมั่นคงด้านยาและสุขภาพ

ประโยชน์ทั้งทางตรงและทางอ้อมที่ประชาชน จะได้รับจาก ร่าง พ.ร.บ. ยา พ.ศ. ...ฉบับประชาชน ได้แก่ 1) การมีกลไกที่จะทำให้ราคายาเป็นธรรมต่อประชาชน ป้องกันการค้ากำไรเกินควร 2) กำหนดสิทธิของประชาชนที่จะรู้ชื่อสามัญทางยา ของยาที่ตนเองใช้ 3) คุ้มครองประชาชนให้ได้รับบริการด้านยาจากเภสัชกรอย่างแท้จริง ไม่ให้ผู้ไม่รู้มาสร้างความเสี่ยงกับประชาชนอีกต่อไป 4) กำหนดสิทธิของประชาชนที่จะได้รับการชดเชยความเสียหายจากการใช้ยาโดยรวดเร็ว 5) มีกลไกจัดหายาจำเป็น เช่น ยากำพร้า ที่ไม่มีเอกชนสนใจทำการตลาด รวมทั้งการจัดหายาในภาวะวิกฤต ภัยพิบัติ 6) ปรับปรุงระบบการขึ้นทะเบียนตำรับยาของประเทศไทยให้มีความเข้มแข็ง 7) มีกลไกในการกำกับดูแลการส่งเสริมการขายยาและการโฆษณาที่เหมาะสม 8) การใช้มาตรการทางปกครอง เป็นเครื่องมือใหม่ที่จะทำให้การบังคับใช้กฎหมายเป็นไปโดยมีประสิทธิภาพ รวดเร็ว และเหมาะสมกับสภาวะการณ์ที่หลากหลาย

หมายเหตุ

ข้อมูลเพิ่มเติม ติดต่อ ภก.ปรุฬห์ รุจนธำรงค์ 0839911263 หรือ ภก.ศิวาวุธ มงคล 0816139247